Uważa się, że znieczulenie ogólne może prowadzić do krótkotrwałego pogorszenia funkcji poznawczych. Badania mające na celu porównanie różnych środków stosowanych w anestezji wykazały, że najszybszy powrót funkcji poznawczych następował po zastosowaniu ksenonu [1,2,3]. Schoen i wsp. stwierdzili, że po operacjach z wykorzystaniem krążenia pozaustrojowego sprawność funkcji poznawczych u chorych znieczulanych sewofluranem była lepsza niż w grupie, która oddychała w trakcie zabiegu mieszanką gazów zawierającą sewofluran [4]. W innym badaniu pacjenci wcześniej znieczuleni desfluranem uzyskiwali w testach funkcji poznawczych lepsze wyniki niż chorzy, którzy pozostawali w trakcie operacji pod wpływem sewofluranu [5]. Wymienione rezultaty pochodzą z badań nad krótkoterminowymi skutkami anestezji. W 2009 r. w Anaesthesiology ukazał się artykuł Avidan i wsp., którzy nie stwierdzili długoterminowego związku między przejściem operacji chirurgicznej przez osoby w starszym wieku a pogorszeniem funkcji poznawczych [6]. Przeprowadzona w 2011 r. metaanaliza 26 badań randomizowanych nie wykazała wpływu znieczulenia ogólnego na częstość występowania pooperacyjnych dysfunkcji poznawczych [7]. Wyniki badań na zwierzętach sugerowały neurotoksyczny wpływ środków anestetycznych na rozwijający się ośrodkowy układ nerwowy [8]. Opublikowany na stronie internetowej czasopisma Pediatrics artykuł opisuje różnice w sprawności ruchowej, językowej i funkcjach poznawczych u dzieci w wieku 10 lat, które przeszły znieczulenie ogólne przed skończeniem 3. roku życia (n = 321) i dzieci z grupy kontrolnej (n = 2287). Anestezja była związana z większym ilorazem ryzyka dysfunkcji językowej (iloraz ryzyka RR = 1.87) i myślenia abstracyjnego (test matryc Ravena, RR = 1.69). Autorzy publikacji podkreślili, że zależność była widoczna także w grupie dzieci, które były znieczulane tylko jeden raz. Według Ing i wsp. negatywny wpływ anestezji na rozwijający się układ nerwowy dziecka może wyrażać się deficytami w niektórych z obszarów sprawności.

1. Cremer J, Stoppe C, Fahlenkamp AV i wsp. Early cognitive function, recovery and well-being after sevoflurane and xenon anaesthesia in the elderly: a double-blinded randomized controlled trial. Med Gas Res. 2011 May 18;1(1):9.
2. Bronco A, Ingelmo PM, Aprigliano M i wsp. Xenon anaesthesia produces better early postoperative cognitive recovery than sevoflurane anaesthesia. Eur J Anaesthesiol. 2010 Oct;27(10):912-6.
3. Stuttmann R, Jakubetz J, Schultz K i wsp. Recovery index, attentiveness and state of memory after xenon or isoflurane anaesthesia: a randomized controlled trial. BMC Anesthesiol. 2010 May 7;10:5.
4. Schoen J, Husemann L, Tiemeyer C i wsp. Cognitive function after sevoflurane- vs propofol-based anaesthesia for on-pump cardiac surgery: a randomized controlled trial. Br J Anaesth. 2011 Jun;106(6):840-50.
5. Rörtgen D, Kloos J, Fries M i wsp. Comparison of early cognitive function and recovery after desflurane or sevoflurane anaesthesia in the elderly: a double-blinded randomized controlled trial. Br J Anaesth. 2010 Feb;104(2):167-74.
6. Avidan MS, Searleman AC, Storandt M i wsp. Long-term cognitive decline in older subjects was not attributable to noncardiac surgery or major illness. Anesthesiology. 2009 Nov;111(5):964-70.
7. Guay J. General anaesthesia does not contribute to long-term post-operative cognitive dysfunction in adults: A meta-analysis. Indian J Anaesth. 2011 Jul;55(4):358-63.
8. Brambrink AM, Orfanakis A i Kirsch JR. Anesthetic neurotoxicity. Anesthesiol Clin. 2012 Jun;30(2):207-28.

Źródło: Ing C, DiMaggio C, Whitehouse A i wsp. Long-term Differences in Language and Cognitive Function After Childhood Exposure to Anesthesia. Pediatrics 2012; published online ahead of print