Krwawnik pospolity (Achillea millefolium) jest rośliną, którą można znaleźć na całym świecie. Ma pierzaste liście i kwiatostany, składające się z drobnych, białych kwiatków. Kwitnie od lipca do października. Krwawnik, na co wskazuje jego polska nazwa, był używany od wieków do hamowania krwawienia. Przydawał się w czasach wojennych – rozgniecione ziele przykładano na rany, zaś naparem obmywano skaleczenia.

Obecnie w ziołolecznictwie wykorzystuje się ziele i kwiaty. Krwawnik stosowany w nowoczesnej fitoterapii jest uprawiany na plantacjach. Standaryzowany surowiec farmaceutyczny (wg. FP VI) powinien zawierać 0,2-0,5% elejku eterycznego. Głównym składnikiem (do 40%) olejku jest chamazulen (znany z rumianku), są też: pineny, borneol, cynaol, linalol, kamfora.

Jego skład może się bardzo zmieniać, w zależności od typu surowca. Do cennych składników krwawnika należą gorzkie seskwiterpeny (gwajakolidy, eudesmanolidy) i flawonoidy (glikozydy apigeniny, luteoliny, kwercetyny); achilleina (gorzki glikozyd) pomaga w hamowaniu krwawienia. W zielu są też procyjanidyny, garbniki (taniny), kumaryny, alkaloidy, żywice, kwas salicylowy, chlorogenowy i inne kwasy oraz sole mineralne (magnezu, cynku).

Krwawnik w medycynie

Krwawnik pospolity jest uniwersalnym środkiem leczniczym, stosowanym zewnętrznie i wewnętrznie. Interesujące jest to, że jego składniki, zwłaszcza goryczowe i olejkowe współdziałają ze sobą. Olejek krwawnikowy ma działanie przeciwzapalne, antyseptyczne i bakteriostatyczne, właściwości ściągające mają taniny (garbniki) i żywice.

Krwawnik przyspiesza gojenie się ran, oparzeń oraz wrzodów i wszelkich stanów zapalnych skóry i błon śluzowych.


Dolegliwości przewodu pokarmowego

Gorycze krwawnika, podobnie jak inne gorzkie surowce (Amara) podawane przed jedzeniem wzmagają apetyt, hamują głodowe skurcze żołądka, pobudzają pracę wątroby, działają żółciopędnie i przyspieszają trawienie pokarmów. Krwawnik pomaga w zaburzeniach motorycznych żołądka i górnego odcinka przewodu pokarmowego, przy wzdęciach i kolkach. Jego właściwości ściągające znalazły zastosowanie w leczeniu biegunek, krwawień z przewodu pokarmowego oraz przy chorobie wrzodowej.

Antyseptyczne oraz przeciwzapalne właściwości zioła są ważne w leczeniu infekcji i stanów zapalnych żołądka i jelit. Preparaty z kwiatów (wodny ekstrakt) pomagają przy dyspepsji – za ten efekt prawdopodobnie odpowiada jednak cholina, a nie flawonoidy.


Zapalenie gardła i jamy ustnej

Napar z ziela krwawnika jest doskonałym środkiem na wszelkie stany zapalne gardła i jamy ustnej. Silniejsze działanie przeciwzapalne mają kwiaty krwawnika.


Krwawnik na problemy kobiece

Krwawnik jest cenny w typowo kobiecych przypadłościach i powinien się znaleźć w każdej kobiecej apteczce. Herbatka z krwawnika pomaga w regulowaniu cyklów menstruacyjnych, zmniejsza obfite krwawienia oraz łagodzi bóle menstruacyjne. Napar stosowany zewnętrznie sprzyja gojeniu drobnych otarć, chroni przed infekcjami, zapobiega zmianom śluzówki. Ziele ma działanie antybakteryjne, grzybobójcze i osłaniające, dlatego stosuje się je wspomagająco w stanach zapalnych pochwy, sromu, przy upławach (często w mieszankach ziół).


Również dla nastolatków

Krwawnik stosowany zewnętrznie łagodzi stany zapalne skóry, działa kojąco i bakteriostatycznie na cerę trądzikową. Dzięki zawartości azulenu w olejku eterycznym doskonale sprawdza się w pielęgnacji tłustej skóry.

Krwawnik pospolity można zastosować w postaci herbatki ziołowej (fix), często występuje w mieszance z innymi ziołami. Taką herbatkę należy pić 2-3 razy dziennie. Należy pamiętać, że ziele krwawnika może powodować reakcję alergiczną (reakcje uczuleniowe na terpeny z olejku).


Efekt odmładzający

Według francuskich badań opublikowanych w 2011 r., 2%-ekstrakt z krwawnika po 2 miesiącach stosowania znacząco poprawił wygląd skóry, zmniejszając zmarszczki i pory.

*Maseczka z krwawnikiem: garść ziół zalewamy gorącą wodą, aby otrzymać papkę. Ciepłą masę nakładamy na twarz na 15 minut i przykrywamy gazą. Potem maseczkę zmywamy ciepłą wodą.